Ziraat Bankası Müzesi 1981 senesinden beri Ankara’da hizmet
veren bir müzedir. Müzenin binası 1926 – 1929 yılları arasında İtalyan Mimar
Giulio Mongeri tarafından inşa edilmiştir. Türkiye’nin ilk bankacılık müzesi
konumundadır. Cumhuriyet Dönemi’nin hemen hemen her aşamasına şahitlik eden bir
banka olması sebebiyle önemi büyüktür. 1. Ulusal Mimarlık yapılarına örnek
niteliğindedir. Bu bina daha önceden banka şubesi olarak kullanılmıştır. Müze
şu an Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası Şeref Salonunda yer
almaktadır. Müze Ziraat Bankasının 118’nci kuruluş günü olan 20 Kasım 1981
tarihinde dönemin Danışma Meclisi Başkanı tarafından açılmıştır.
-
Ziraat Bankası Müze Lobisi
Kurulduğu günden bugüne kadar geçen süreçte Türkiye
bankacılık sisteminin ticari, ekonomik, siyasi, sosyo-kültürel, eğitsel ve
sanatsal değişimini ve gelişimini gösterme özelliğine sahip olan Ziraat Bankası
Müzesi; bankacılık sisteminde kullanılan pek çok antika objeyi, tarihi bir
atmosfer içinde sergilemektedir.
Müze Binasının Özellikleri
Ziraat Bankası Müzesi’nin inşaatına 1925 yılında başlanmış
olup binanın inşası 1929 yılında tamamlanmıştır. Binanın mimari İtalyan Mimar
Giulio Mongeri’dir. Mimar İtalyan olsa dahi binanın karakteristik özellikleri
Türk üslubunu taşımaktadır. Mongeri, Milano doğumlu olup uzun yıllar Türkiye’de
yaşamıştır. İstanbul Sanayi-i Nefise Mektebi bugünkü adıyla Güzel Sanatlar
Akademisi Mimarlık Fakültesi’nden mezun olmuştur.
-
Ankara'da Yer Alan Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası, 20 Kasım 1981 tarihinde Ziraat Bankası Müzesi’ne dönüştürülmüştü.
Mimar Mongeri, binanın projesini çizerken uzun vadeli
hesaplamalar yapmıştır. İleride ihtiyaç duyulabilecek özelliklere göre binanın
tasarımını tamamlamıştır. Binanın yaklaşık 10 bin metrekarelik gibi bir alanı
vardır. Müze binası bodrum katı, zemin katı, asma kat, birinci kat, ikinci kat
ve çatı katından oluşmaktadır. Binanın yapımında kullanılan alçı benzeri
malzemeler Almanya’dan getirtilmiştir. Ahşap kısımlar için ise kereste ve
tuğlalar Romanya’dan getirtilmiştir. Bu tuğlaların üzerinde eski Türkçe
damgaları yer almaktadır.
-
Ziraat Bankası Müzesi Dış Görünümü
Müzenin dış cephe inşaatında mimar Mongeri’nin Güzel
Sanatlar Akademisi’nde öğrencisi olan Burhan Arif Ongun’un önderliğinde İtalyan
ustalar çalışmıştır. Dış cephenin sıva ve boyama işlemlerinde ise Arif Hikmet
Koyuncuoğlu’nun önderliğinde Macar ustalar çalışmıştır. Dış cephenin suni
taşlarında İtalyan baş usta Salvatore Genovezi çalışırken zemin kattaki şeref
koridorunun alçı desenleri ise Mimar Vahan Bey’in izlerini taşımaktadır.
Binanın büyük beğeni toplayan en değerli yerlerinden ahşap doğramaları ve
marangozluk faaliyetleri Selahattin Refik Sırmalı tarafından yapılmıştır. Bu
motifler üstün bir sanatkarlık olarak nitelendirilmiştir. Binanın banka şubesi
olarak açılışı İsmet İnönü ve TBMM Başkanı Kazım Özalp tarafından 26 Kasım 1929
tarihinde gerçekleşmiştir.
Sergilenen Eser ve Objeler
-
Ziraat Bankasının Promosyon Olarak Dağıttığı Tütün Tabakası
- Memleket sandığı: Ziraat Bankası’nın ilk şekli, ilk çekirdeği konumundadır. 1863 yılından kalma bir eserdir.
- Yevmiye defterleri: Hepsinin en az 100 yıllık tarihi bir geçmişi vardır.
- Altın alım – satım defterleri: Günümüzde artık kullanılmamakla birlikte bu defterlerin de geçmişi en az 100 seneye dayanmaktadır.
- Eski Telefonlar
- “Kinin” tevzi ve satışı defterleri
- Hesap makineleri
- Yazı makineleri
-
Memleket Sandıklarının İlk Oluşumunda Kullanılan Bir Sandık
- Kristal hokka takımlar
- Bekçi kontrol saatleri
- Eski yazı banka kapı levhaları
- Çeşitli kurum ve kuruluşlardan Ziraat Bankası’na atfedilmiş madalyonlar
- Berat örnekleri
- Eski dönemde kullanılmakta olan çekiliş aletleri
- Banka mühür örnekleri
- Haberleşme kopya defterleri: Bunların da geçmişi en az 70 seneye dayanmaktadır.
- Tasarruf hesabı cüzdan örnekleri
- Fiş ve makbuz örnekleri
-
Eski Banka Kasaları
- Eski yazı ile yazılmış çek ve senetler
- Kasa esas defterleri
- Tarihi nitelikli teftiş defterler
- Teftiş raporları
- 1929 yılında bankanın açılış töreninde kullanılan altın ve orak tepsi
- Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk dönemlerindeki para örnekleri (1839-1938 yılları arasına ait)
- Cumhuriyet Dönemi ressamlarına ait resimler, yağlı boya tabloları ve değerli eserler: Namık İsmail’in Gazi Mustafa Kemal adlı yağlı boya tablosu, İbrahim Çallı’nın Harman (1928) adlı tablosu,
- Heykel gibi sanat eserleri: Mimar ve Heykeltıraş Dündar Elbruz’un “Türkiye’de Tarımın Gelişimi” adlı heykeli, Kuzgun Acar’ın “Kuzgun Yuvası” adlı heykeli müzede sergilenen heykellerdendir.
-
1923-1934 Yılları Arasında Üretilmiş ve Büyük Bir Başarı Göstermiş Olan Mignon 4 Modeli Yazı Makinesidir.
Çevrede Diğer Gezilebilecek Müzeler
Kurtuluş Savaşı Müzesi
I. TBMM Binası olarak da bilinir. 1920-1924 yılları arasında TBMM faaliyetlerinin gerçekleştirildiği binadır. Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus Meydanı'nda bulunur. Yapımına 1915 yılında başlamıştır. İlk olarak İttihat ve Terakki Cemiyeti kulüp binası olarak tasarlanmıştır. Ziraat Bankası Müzesi ile arasındaki mesafe yaklaşık olarak 250 metre kadardır.
İkinci TBMM Binası ve Müzesi
II. TBMM Binası’nda ya da 1981’den beri kullanılan ismiyle Cumhuriyet Müzesi’nde, ilk üç cumhurbaşkanı dönemini kapsayan değerli eserler ve kaynaklar sergileniyor. İçerisinde sergilenen eşya ve belgeleri bir yana koyulacak olursa binanın göz alıcı mimarisindeki ayrıntılar müzeyi bu denli değerli kılan bir özelliğidir. Ziraat Bankası ile arası yaklaşık 600 metre kadardır.
PTT Pul Müzesi
PTT Pul Müzesi’nde Osmanlı ve TC dönemini kapsayan binlerce pul sergilenmektedir. Ayrıca burada Dünya Postalar Birliği’ne üye olan 189 ayrı ülkenin posta pulları da sergileniyor. İlk inşa edildiğinde binanın adı Emlak ve Eytam Bankası’ydı. Daha sonra banka kapanmış ve uzun süre boyunca kullanılmamıştır. İlerleyen senelerde PTT tarafından restore edilmiş ve günümüzdeki halini almıştır. 5 kattan oluşan bu müzenin 6500 metrekarelik bir alanı mevcuttur. Ziraat Bankası Müzesi ile arası yaklaşık 300 metre kadardır.
Ankara Vakıf Eserleri Müzesi
Ulus’ta bulunan bu müze bir nevi tarihi yaşatıyor. 16.yüzyıldan bu yana Türk toplumunda kullanılmış bağış yoluyla elden ele aktarılan eserler sergileniyor. Üstelik Ankara’nın daha ilk zamanlarından beri yapı aynı konumunu korumuştur. Eserlerin bazıları çalınıp yurt dışına çıkarılıp açık arttırmalarda satışa çıkartılmasına rağmen hukuki yollara başvurularak geri alınmışlardır. Burası adeta yaşayan bir kültür merkezidir. Ziraat Bankası Müzesi ile arası yaklaşık 550 metre kadardır.
Ulaşım
Toplu Taşımalar
- Eryaman
üzerinden müzeye gelmek isteyenler 540 numaralı EGO otobüslerini
kullanmalıdırlar. Aynı zamanda Eryaman metrosuna binip Ulus’ta inip yürümek de
mümkündür. - Ulus
üzerinden müze yürüme mesafesi uzaklığındadır. Ulus Meydan’dan yaklaşık 10
dakika yürüyerek müzeye ulaşabilirsiniz. - Kızılay
Meydan’dan Ulus – Sıhhiye otobüslerine binerek ya da Ulus Metro durağında
inerek müzeye ulaşmanız mümkündür. Bu otobüsler; 116-2, 201-6, 527-1, 527-2,
540, 540-2, 540-4, 540-6 numaralı EGO otobüsleridir.
Giriş Saatleri ve Günleri
- Müze hafta sonları ziyarete kapalıdır.
- Açık olduğu günlerde ziyaret saatleri 9.00 –
17.00 aralığındadır. - Müzeye giriş ücretsizdir.
Harita ve Konum Bilgisi
Anafartalar, Atatürk Blv No:6, 06050 Altındağ/Ankara