Şanlıurfa Gezilecek Yerler | Şanlıurfa’da Gezilecek 20 Yer

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Şanlıurfa, Türkiye’nin en çok ziyaret edilen şehirlerinden birisi olarak gösterilmekte. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Şanlıurfa, insanlık medeniyetinin ilk çıkış noktalarından birisidir. Şanlıurfa denildiğinde aklınıza birçok yer gelir. Ancak; bu listemiz içerisinde sizlere çok özel bir liste oluşturmaya çalışacağız. Şanlıurfa Gezilecek Yerler listesi hem tarihi hem doğal hem de yöresel güzelliklere sahiptir.

Balıklıgöl

Türkiye’nin en kalabalık 9. şehri olan Şanlıurfa’nın en çok ziyaretçi alan yeri Balıklıgöl’dür. Şanlıurfa Gezilecek Yerler listelerinin ilk sırasında yer alan Balıklıgöl aynı zamanda Halil-ür Rahman Gölü olarak da biliniyor. Bu gölün bu kadar ünlü olmasının nedeni medeniyet yönünden dolayıdır. Hemen hemen herkesin Balıklıgöl efsanesi hakkında bir şeyler duyduğuna eminiz.

Dönemin en gaddar imparatoru Nemrut, Hz. İbrahim ve inancından kurtulmak için elinden geleni yapar. Bu esnada Hz. İbrahim Nemrut’un sarayında bulunan tüm putları yıkar. Bunun sonucunda yakalanan Hz. İbrahim Nemrut’un emri ile odun doldurulmuş bir alan içerisine atılır. İşte ateşin olduğu yer bugün herkesin ziyaret ettiği Balıklıgöl’dür. Balıklıgöl’ün bulunduğu alan komple odunla doldurup yakılır. Bu esnada Hz. İbrahim Şanlıurfa Kalesinden bu ateşlerin içerisine atılır. Hz. İbrahim tam ateşe düştüğünde ateşler suya, odunların ise balığa dönüştüğü rivayet edilir.

Balıklıgöl içerisinde şu an binlerce sazan balığı bulunmaktadır. Ancak; manevi yönden dolayı Balıklıgöl içerisinden balık tutmak, eğer olur da balık tutulursa tutulan balığı yemek tamamen yasaktır. Şanlıurfa kent merkezine geldiğinizde ilk uğramanız gereken yer Balıklıgöl olmalıdır.

Aynzeliha Gölü

Balıklıgöl bölgesi içerisinde yer alan Aynzeliha Gölü, Halil-ür Rahman Gölü’nün güneyinde yer almaktadır. Bu göle ulaşmak istiyorsanız Urfa Kalesine doğru gitmeniz yeterlidir. Zira; Aynzeliha Gölü Urfa Kalesinin hemen önünde yer almaktadır. Bu gölün de aynı Balıklıgöl gibi bir efsanesi bulunmaktadır. Rivayete göre Nemrut’un kızı Hz. İbrahim’e sevdalanmıştır. Zeliha Hz. İbrahim’in ateşe atılacağını öğrendiği an kendisini odasına kapatarak ağlamaya başlar.

Günlerce ağlayan Zeliha’nın gözlerinden akan yaşlar işte bu gölü oluşturmuştur. Bu nedenle göle Zeiha’nın Gözü anlamına gelen Aynzeliha adı verilmiştir. Balıklıgöl’e kadar geldiğinize göre buraya da uğramanızı öneririz.

Rizvaniye Cami

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listenize çok özel bir yapı eklemek istiyoruz. Mimarı açıdan kendisi diğer mimari eserlerden ayırtan Rizvaniye Cami; Halil-ür Rahman Gölü’nün hemen yanında yer alıyor. Şanlıurfa kent merkezinde yer alan bu caminin yerinde daha önceden St. Thomas Kilisesi bulunuyordu. Bu kilisenin yıkılması ile beraber 1716 yılında Şanlıurfa Valisi bu caminin yapılmasını istemiştir. Rizvaniye Camisinin avlusu, giriş kapısı Balıklıgöl’e bakmaktadır. Bu kapının ihtişamı dahi görülmeye değer bir yapı olduğunu göstermektedir.

Halil-Ür Rahman Cami

Halil-ür Rahman gölü içerisinde yer alan bu camiyi de gezi listenize eklemenizi istiyoruz. İçerisinde cami, mezarlık, medrese ve külliyenin bulunduğu Halil-ür Rahman Cami çok özel bir yerde yer alıyor. Bu caminin bulunduğu yer Hz. İbrahim’in ateşe atılırken düştüğü yerdir.

Halil-Ür Rahman Caminin bulunduğu yerde de eskiden bir kilise bulunuyormuş. Meryem Ana Kilisesi olan yapının 1211 yılında camiye dönüştürüldüğünü görüyoruz. Eyyübiler tarafından camiye dönüştürülen yapı, Şanlıurfa’nın en çok ziyaret edilen yerlerinden birisidir.

Oldukça geniş bir avluya sahip olan Halil-Ür Caminin her zaman kalabalık olduğunu söyleyebiliriz. Caminin içerisine girmek, bölgeyi gezmek için herhangi bir ücret ödemenize gerek yoktur.

Eyyüp Peygamber Makamı

Şanlıurfa her zaman “Peygamberler Şehri” olarak bilinir. Şanlıurfa seyahatiniz sırasında sayısız cami, sayısız peygamber hikayesi dinleyeceksiniz. Bunlara ek olarak peygamberlere ait mekanların da gezebilirsiniz. Şanlıurfa’da yaşayan ve sabrı ile tanınan Hz. Eyüp’ün makamını kesinlikle gezilecek yerler listenize dahil etmenizi öneriyoruz.

Hz. Eyyüp cüzzam hastalığına yakalandıktan sonra eşi ile beraber bu makama gelerek çile çekmiştir. Hikayeye göre Hz. Eyyüp hastalıktan sonra eşini de yanına alarak bir mağaraya gelerek inzivaya çekilir ve Allah’a ibadet ederek yardım ister. Sabrı ile tanınan Hz. Eyyüp, yaptığı ibadetlerin karşılığını bulmuştur. Allah tarafından Eyyüp Hazretlerine gönderilen bi su cüzzam hastalığının iyileşmesini sağlamıştır. Bugün bu makam içerisinde su kuyusunu görebilir, Eyyüp Hazretlerinin sabır taşını görebilirsiniz.

Hz. İbrahim’in Doğduğu Mağara ve Dergah Cami (Mevlid-i Halil Cami)

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listelerinin olmazsa olmazlarından bir diğeri de Mevlid-i Halil Camidir. Göbeklitepe’nin doğduğu mağara olarak bilinen bu dergah alanı aynı zamanda Hz. İbrahim’in Doğduğu Mağara ve Dergah Camisi olarak da bilinir. Şanlıurfa’da bulunan her yapının bir hikayesi vardır. Bu yapının da hikayesi ise şu şekildedir;

Nemrut, hükümdarlığı devam ettiği bir dönemde gece bir rüya görür. Gördüğü rüyayı müneccimlerine anlattığında aldığı cevap kabusu olmuştur. Müneccimler gördüğü rüyayı şu şekilde özeltler; O yıl doğacak bir çocuk kendisinin ve saltanatının sonunu getireceği söylenir. Bunun üzerine ülkesinde o yıl doğacak olan tüm erkek çocukların katline emir veren Nemrut, bu kehanetin önüne geçmek ister.

Bu haber Hz. İbrahim’in annesine de gelmiştir. Bu haber sonucunda çocuğunun erkek olması sonucunda onu koruyabilmek için mağaraya sığınan anne, Hz. İbrahim doğduktan sonra da 7 yıl boyunca çocuğunu bu mağarada büyütmüştür. Mağara’nın hemen yanında bulunan caminin bu nedenle “Kutlu Doğum” anlamına gelen Mevlid ile isimlendirildiğini görüyoruz. İnanç turizminin en gözde yerlerinden birisi olan bu mağarada çıkan su zemzem suyundan sonra en şifalı su olarak kaydedilmiştir.

Şanlıurfa Kalesi

Şanlıurfa içerisindeki en görkemli, en tarihi yapının Şanlıurfa Kalesi olduğunu söyleyebiliriz. Kentin Güneybatısında, Dambak Tepesinde yer alan kalenin tarihe damga vurmuş izler taşıdığını görüyoruz. Aynı zamanda bu kalenin efsane bir kent manzarasına da sahip olmakta. Şanlıurfa Kalesine çıktığınızda şehrin bütünü ile tek renge sahip olduğunu görüyorsunuz. Bunun yanı sıra şehrin hem eski bölgelerini hem de modern bölgelerini yine kale üzerinden keşfedebilirsiniz.

Şanlıurfa Kalesinin M.Ö. 2,000 yılında yapıldığı düşünülüyor. Geçmişte Neolitik bir yapıya sahip olan bölge üzerine inşa edilen kalenin oldukça ihtişamlı bir görünümü bulunuyor. Şanlıurfa’daki her yapının olduğu gibi Kale’nin de bir hikayesi bulunuyor.

Şanlıurfa Kalesinin içerisinde 17 metre yüksekliği bulunan sütunları bulunuyor. Kaleyi ziyaret edip de bu sütunları görmemeniz imkansızdır. Kale içerisinde bulunan sütunların yapısı peygamberler dönemine kadar gidiyor. Hatta rivayetlere göre Nemrut Hz. İbrahim’i ateşe doğru atarken bu sütunları mancınık olarak kullanmıştır.

Şanlıurfa Kalesi, kent merkezinde yer alıyor. Balıkgöl bölgesine geldiğinizde kaleyi çok rahat bir şekilde görebilirsiniz. Toplu taşıma ile çıkabileceğiniz kalenin ulaşımı oldukça kolaydır. Belirli bir yere kadar yürüyerek, belirli bir süreden sonra yürümeniz gerekmektedir.

Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi

Arkeoloji müzesi kategorisinde Türkiye’nin en büyük müzesi Şanlıurfa Arkeoloji Müzesidir. İçerisinde Dünya tarihine yön verebilecek birçok arkeolojik eser barındırmaktadır. Müze içerisinde paleolitik dönemden günümüze kadar birçok eser barındırmaktadır.

Dünyanın bilinen en eski gerçek heykeli “Balıklıgöl Adamı” Şanlıurfa Arkeoloji Müzesinde barındırılmaktadır. Bununla beraber Dünyanın en eski tapınağı Göbeklitepe’den çıkartılan eserler ile beraber Roma, Bizans ve İslami döneme ait birçok parça müze içerisinde sergileniyor. Müze içerisinde 14 bölümlük ana sergi alanları bulunuyor. Bunun dışında 33 adet canlandırma bölümü de bulunuyor. Ana sergi alanı içerisinde eserlerin tamamı kronolojik sıralamaya göre sergileniyor. Canlandırma bölümünde ise her döneme ait eserler, dönemin atmosferine göre sergileniyor.

Haleplibahçe Caddesinde yer alan Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi şehir merkezinden yürüyerek gelinebilecek bir konumdadır. Pazartesi günü hariç haftanın 6 günü açık olan müzenin adres, giriş saatleri ve giriş ücreti ile ilgili detaylar;

• Adres: Haleplibahçe, 2372. Sk., 63200 Merkez/Eyyübiye/Eyyübiye/Şanlıurfa
• Ziyaret Saatleri: 08:00 – 17:00 (Yaz döneminde 19:00’a kadar açıktır.
• Giriş Ücreti: 14 TL

Haleplibahçe Mozaik Müzesi

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listenize çok özel bir müze eklemek istiyoruz. Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi ile aynı avlu içerisinde yer alan Haleplibahçe Mozaik Müzesi, kesinlikle görülmesi gereken yerlerden birisidir. Müzenin bulunduğu yapı Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan altyapı çalışmaları sırasında keşfedilmiştir. Köşk yer altında kalmış olsa da içerisinden çıkarılan eserlerin hiç orijinalliklerini bozmadıklarını görüyoruz.

Müzenin içerisinde çok özel eserler olduğunu göreceksiniz. Müze içerisinde mitolojilerde de ismi geçen, savaşçılıkları ile meşhur olan Amazon kadınlarını tasvir eden mozaikler bulunuyor. Bu mozaiklerin dünya üzerinde tek olduğunu, eşi ve benzerlerinin olmadığını söyleyebiliriz.

Haleplibahçe Mozaik Müzesi içerisine girdiğinizde Amazon kadınlarına ait çok değerli mozaikler bulunuyor. Bu kadınların günlük yaşamları, av sahneleri, av olarak değerli kabul edilen hayvanların tasvirleri duvarları süslemiş durumda. Bu müze içerisindeki mozaikler, mozaik tekniği dünyanın en değerli tekniği olarak gösterilmektedir.

• Adres: Haleplibahçe, 2372. Sk. 74/1, 63200 Merkez/Şanlıurfa
• Giriş Saatleri: 09:00 - 17:00
• Giriş Ücreti: 18 TL

Urfa Kent Müzesi

Şanlıurfa’da daha önce kule olarak kullanılan bu yapı, restore edildikten sonra Urfa Kent Müzesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Şanlıurfa Surlarında yer alan Kent Müzesi, 2015 yılından bu yana müze olarak kullanılmaya başlanmıştır. Müze içerisinde Şanlıurfa’nın en eski günlerinden günümüze kadar birçok eser bulabilirsiniz. Eserler coğrafi, tarihi, sosyal, kültürel ve ticari olarak sınıflandırılmaktadır.

Urfa Kent Müzesini ziyaret ettiğinizde el aletleri başta olmak üzere kitaplar, Şanlıurfa fotoğrafları, müzik aletleri, mutfak araçları, el sanatları gibi birçok eser yer almaktadır. Bildiğiniz üzere Şanlıurfa peygamberler şehri olarak anılmaktadır. Urfa Kent Müzesi içeresinde yer alan özel bölümde peygamberler ile ilgili birçok animasyon ve sunumla karşılaşabilirsiniz.

• Adres: Beykapusu, 970. Sk. No:43, 63210 Eyyübiye/Şanlıurfa
• Ziyaret Saatleri: 08:00 - 17:00
• Giriş Ücreti: 8 TL

Mutfak Müzesi

Şanlıurfa mutfağının ne kadar zengin, ne kadar lezzetli olduğunu duymuşsunuzdur. Oldukça fazla çeşide sahip olan bu mutfakta her yemeğin çok lezzetli olduğunu tahmin edebilirsiniz. Bu nedenle kent içerisinde bir mutfak müzesi olduğunu görüyoruz. Şanlıurfa yemeklerini sadece lezzet olarak düşünmeyin. Bölgenin kültürel zenginliklerini keşfetmek için bile bu müzeyi ziyaret edebilirsiniz.

Şanlıurfa Mimarisinin en güzel örneklerinden birisi olan Şanlıurfa Mutfak Müzesi “Hacıbanlar Evi” içerisinde yer alıyor. Yapı, Şanlıurfa’nın en tarihi mimari örneklerinden birisidir. Miras şeklinde koruma altına alınan yapı, müze şeklinde kullanılmaya devam ediliyor.

Şanlıurfa Mutfak Müzesini ziyaret ettiğinizde bu bölgenin yeme ve içme kültürünü bütünü ile öğrenebilirsiniz. En eski dönemden bu yana mutfakta kullanılan araç ve gereçlerin de sergilendiği müzede aynı zamanda Şanlıurfa’ın yöresel kıyafetlerini de görebilirsiniz. Şanlıurfa yemeklerinin yapımını öğrenmek isteyen kişiler, müze içerisinde bulunan ustalardan yardım alabilirler.

• Adres: Camikebir, 1349. Sk. No:3, 63210 Şanlıurfa Merkez/Şanlıurfa
• Ziyaret Saatleri: 08:00 - 17:00
• Giriş Ücreti: Ücretsiz

Tarihi Şanlıurfa Çarşıları & Hanları

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listesinin çok güzel olduğunun bizler de farkındayız. Bu şehir içerisinde ziyaret edebileceğiniz, göreceğiniz birçok alternatif yer bulunuyor. Şanlıurfa halkı ile kaynaşmak, sohbet etmek, şehri yakından keşfetmek istiyorsanız Tarihi Şanlıurfa Çarşılarını da ziyaret etmenizi öneriyoruz.

Şanlıurfa’da alışverişin zirve yaptığı yerler içerisinde Tarihi Şanlıurfa Çarşıları, hanları ilk sırada yer alıyor. Tarihin tam da merkezinde yer alan bu yer kent merkezinin hemen ortasında yer alıyor. Balıklıgöl yakından bulunan bu çarşı içerisinde birçok çarşı, han ve pazar bulunuyor. Çarşı içerisinde kıyafetten süs eşyalarına, yöresel giyeceklerden aksesuarlara, yiyeceklerden akla gelebilecek her ürünü bu çarşı içerisinde bulabilirsiniz.

Şanlıurfa Çarşıları hakkında da biraz detay verelim; Kuyumcular Çarşısı, Bakırcılar Çarşısı, Kınacı Pazarı, Eskici Pazarı, kunduracılar Pazarı, Bedesten Çarşısı, Siparhi Pazarı gibi onlarca çarşı sizleri beklemektedir. Çarşıların her biri kendisine özel mimari ve atmosferi ile doludur. Çarşı içerisindeki en büyük han ise Gümrük Han’dır. Seyahatiniz sırasında bu hana uğradığınızda lezzetli bir kahve içmeden kesinlikle ayrılmayın.

Göbeklitepe

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listelerinin vazgeçilmezlerinden birisi olan Göbeklitepe, son yılların en çok ziyaret edilen yerleri arasında ilk sırada yer alıyor. Göbeklitepe’nin M.Ö 10.000’i yıllara dayanan bir geçmişi bulunuyor. UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesine dahil edilen bu oluşum dünya tarihini değiştirebilecek ayrıntılara sahip. Göbeklitepe aynı zamanda dünyanın en eski tapınağı unvanına da sahip durumda.

Göbeklitepe üzerine yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında buranın dünyanın en eski yerleşim yeri ve dünyanın ilk tapınağı olduğu görülmüştür. Kazı çalışmalarının yeni olduğunu ancak ilk etapta tespit eilen eserlerin dahi çok ilgi çekici olduğunu görüyoruz. Çıkarılan eserler içerisinde en ilginç olanı ise T şeklinde olan dikili taşlardır. 6 metreye kadar uzayan bu dikili taşların ağırlıkları 40 tona kadar ulaşabilmekte. Dikilitaşlar üzerinde insan, hayvan başta olmak üzere birçok sembol ve çizgi bulunmaktadır.

Göbeklitepe resmen bir anda tarihe gömülmüş, yeniden keşfedilene kadar özenle saklanmıştır. Tapınak içerisindeki eserlerin sağlamlığını korumasındaki sır ise şu şekilde açıklanmıştır. Göbeklitepe tapınağının bir anda toprak altında kalması ile beraber tapınak tamamen koruma altına alınmıştır. Yapılan kazı çalışmaları ile beraber daha birçok eserin gün yüzüne çıkacağı hedefleniyor.

Halfeti

Şanlıurfa’da gezip görülmesi gereken yerlerin ne kadar zengin olduğunu görmüşsünüzdür. Şanlıurfa’nın ilçelerinden birisi olan Halfeti, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmekte. Kayıp Cennet ya da Saklı Cennet olarak adlandırılan Halfeti sadece Urfa’nın değil aynı zamanda Türkiye’de görülmesi gereken 10 yerden birisi olarak gösteriliyor.

Eski Halfeti ve Yeni Halfeti olarak ikiye ayrılmış olan Halfeti’nin maalesef Eski olan bölümü 2000 yılında sular altında kalmaya başlamıştır. Birecik Barajı’nın yapılmasından dolayı sular altında olan bölge yapılan düzenlemeler ile ziyarete kazandırılmıştır. Yeni Halfeti ise; Eski Halfeti’nin sular altında kalmasından sonra insanların taşınacağı yeni bir yerleşim yeri olarak tasarlanmıştır. Her iki yerin de ayrı bir ziyaretçi kitlesi bulunmaktadır.

Halfeti’nin bir kısmı sular altında olmasına karşın su üstünde kalan kara bölümleri de bulunmaktadır. Halfeti üstünde düzenlenen tekne turu ile beraber keyifli bir seyahat deneyimi yaşayabilirsiniz. Eski yerleşim yerlerini görmek, su üzerinde minare kalıntısı bulunan Ulu Cami’yi bu tur sırasında görebilirsiniz.

Harran

Dünyanın ilk bilim merkezinin Türkiye’de, Şanlıurfa’da bulunduğunu biliyor musunuz? Harran bütünü ile dünyanın en eski ilim ve bilim merkezidir. Bu ilçedeki yerleşim M.Ö 2000’li yıllara dayanmaktadır. Harran geziniz sırasında geçmişi 3000 yıllık olan evler görebilirsiniz. Bu evler bölgenin coğrafi özelliği hakkında çok güzel bilgiler vermektedir.

Harran bölgesinin hem bitki örtüsü hem de develeri ile beraber çöl ortamına sahip olduğunu görüyoruz. Bölgede genel olarak Arap kültürüne ait izler görebilirsiniz. Harran’a kadar geldiğinizde Harran Üniversitesi ve Harran Kültür Evi’ni ziyaret edebilirsiniz.

Şanlıurfa Tarihi Kapalı Çarşı

Kapalı Çarşı ve Hanlar ile ilgili bilgileri yukarıda dile getirmiştik. Ancak Şanlıurfa Tarihi Kapalı Çarşısını ayrı olarak ele almak istiyoruz. İstanbul, Bursa ve Edirne’den sonra Türkiye’nin en büyük dördüncü kapalı çarşısı Urfa’da yer almaktadır. Osmanlı döneminden kalma olan bu çarşının hanlar ile de bağlantısı bulunmaktadır. Çok eskiden ticaret yolları üzerinde yer alan Kapalı Çarşı’da yöreye ait alışveriş yapabileceğiniz yüzlerce dükkan bulunuyor.

Şuayb Şehri

Harran’ın 38 kilometre dışında yer alan Şuayb Şehrini kesinlikle gezi listenize dahil etmenizi isteriz. Burada yer alan evlerin Eski Roma tipi evlerden oluştuğunu göreceksiniz. Antik kent olma özelliği taşıyan Şuayb Şehrinde gerçekten görmeye değer parçalar olduğunu göreceksiniz.

Yücelen Mağaraları

Şanlıurfa - Viranşehir karayolunun 66. Kilometresinde yer alan Yücelen Mağaraları bizlere tipik Kapadokya oluşumlarını hatırlatmaktadır. Yücelen Mağaralarına girdiğinizde içerisinin daire biçimde tasarlandığını göreceksiniz. Bölmelerden oluşan mağaranın geçmişte yerleşim yeri olarak kullandığını görüyoruz. Şu an kalıntı halde olan Yücelen Mağaralarının kötü halde olduğunu görüyoruz.

Fırat Nehri

Şanlıurfa Gezilecek Yerler listemizin son sırasında Fırat Nehri yer almaktadır. Anadolu’da doğarak Irak ve Suriye’den geçip Basra Körfezine dökülen Fırat nehri, birçok akarsu ve nehirden beslenmektedir. Fırat Nehri’ne gittiğinizde muhteşem ötesi bir coğrafya sizleri beklemektedir. Toplamda 2,800 metre uzunluğa sahip olan nehrin 970 kilometrelik kısmı Türkiye’dedir. Fırat Nehri birçok medeniyet ve uygarlığın kurulmasını sağlamış, bölgenin tarımsal sulama ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılamıştır.