Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Muş, 2020 yılı verilerine göre 410,000+ nüfusu bulunmaktadır. Tarih boyunca birçok medeniyetin hakimiyetine giren Muş’un hem tarihi hem de doğa güzellikleri bulunuyor. Hem sokak dokusu hem de yerleşim yeri ele alındığında Muş’un tam bir Anadolu kenti olduğunu görüyoruz.
Muş’un iklim ve coğrafya şartlarının biraz ağır olduğunu söyleyebiliriz. Kış şartlarının çok yoğun geçtiği Muş’da yılın büyük bir bölümü kar altındadır. Hayvancılığın ana geçim kaynağı olduğu bölgede iki katlı tipik evlerin yaygın olduğunu söyleyebiliriz. Bu yazımız içerisinde Muş Gezilecek Yerler listesi oluşturarak Muş seyahatinizi daha renkli hale getirmeye çalışacağız.
Arak Manastırı
Muş’un Kepenek Köyü içerisinde yer alan Arak Manastırı, şehrin en eski kalıntılarından birisidir. Geniş bir düzlük üzerine kurulmuş olan manastırın çok eski dönemlerde aktif olarak kullanıldığı bilinmektedir. Ancak günümüzde kalıntı halinde olan Arak Manastırı, çok az da olsa bir ziyaretçi potansiyeline sahiptir.
Hamurpet Gölü
Muş Gezilecek Yerler listemizin biraz kısa olacaktır. Bu nedenle tüm listeye harfiyen uyacağınızdan eminiz. Muş’un Varto ilçesinde yer alan Hamurpet Gölü, Hamurpet dağları eteğinde yer almaktadır. 2,149 metre rakımda yer alan bu gölün 21 metre ortalama derinliği bulunmaktadır. Gölün etrafında dimdik kayaların bulunduğunu göreceksiniz.
Hamurpet Gölü kaynağından da biraz bahsedelim. Bu gölün kaynağı kar yağışları ve yeraltından gelmektedir. Su seviyesi yıl boyunca çok fazla değişmemektedir. Hamurpet Gölünü ziyaret ettiğinizde içinde bol miktarda aynalı sazan olduğunu göreceksiniz. Buna ek olarak göl içerisinde ördek, kunduz, kaz ve turna yaşadığını göreceksiniz. Gölün bulunduğu alan aynı zamanda volkanik alan özelliği de taşımaktadır.
Hacı Şeref Cami
Selçuklu yapımı olan ama günümüzde yıkık halde olan Aslanlı Han içerisinde yer alan Hacı Şeref Caminin çok önemli bir yere sahip olduğunu görüyoruz. Yapının mimari özellikleri ele alındığında mimarisinin XVII. Yüzyıla dayandığı görülüyor. Sade bir mihraba sahip olan caminin ana bölümü oldukça büyük olup kubbesi basık bir şekildedir.
Hacı Şeref Camisinin cemaat bölümü sonradan yapılma ahşap bir bölümdür. Sivri biçimli olan kapının tamamen taş kesmeden yapıldığı görülüyor. Kapının sonradan ilave olup 1902 yılında yapıldığı düşünülmektedir. Hacı Şeref Camisinin tahminlere göre 1318 yılında yapıldığı düşünülmekte.
Malazgirt Kalesi
Oldukça ihtişamlı bir görünüme sahip olan Malazgirt Kalesi, Muş’un en çok ziyaret edilen yerlerinden birisidir. İlçeyi bütünü ile çevreleyen kale surlarının iki tanesi yakın bir zamanda bütünü ile onarılmıştır. İslami kaynaklarda dahi yer alan bu kale İslamiyet’in ilk dönemlerinde bile aktif olarak kullanılmıştır. Malazgirt Kalesi, Bizans döneminde birçok savaşa şahit olmuş, görkemli bir kaledir.
Şu an gördüğümüz kale gerçek Malazgirt Kalesi’nin çok az bir kısmıdır. Gerçek kale depremler ve doğa olaylarından ötürü maalesef yıkılmıştır. Tarih boyunca birçok bakım ve onarım çalışması geçiren kale üzerindeki çalışmaların hala devam ettiğini söyleyebiliriz.
Tarihi Murat Köprüsü
Selçuklu Döneminin en güzel eserlerinden birisi olan Tarihi Murat Köprüsünün tam olarak ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Köprü üzerinde yer alan kitabede köprünün 1871 yılında büyük bir bakım ve onarımdan geçtiği belirtilmektedir. 143 metre uzunluğa sahip olan köprünün genişliği 4,77 metredir. 12 göze sahip olan köprünün yüksekliği yerden 17 metredir. Yüzlerce yıllık geçmişe sahip olan köprünün hala aktif olarak kullanıldığını görmekteyiz.
Yıldız Han
Muş şehir merkezinde bulunan Yıldız Han yukarı çarşının içerisinde yer almaktadır. Yıldız Han’ın Miralay Seyfi Bey tarafından 1307 yılında yaptırıldığı belirtilmekte. İki kata sahip olan Yıldız Hanın alt katı tamamen kesme taştan yapılırken ikinci katı Selçuklu mimarisinden yapıldığını görüyoruz.
Yıldız Han toplamda 613 metrekarelik bir alan üzerine inşa edilmiştir. Han’ın ilk katı kuyumcu, emanethane, bakırcı, manifaturacı ve gümüşçüler bulunurmuş. İkinci katın ise tamamen otel konseptine sahip olduğu görülmekte. Yıldız Han’ın içerisinde toplamda 52 adet odanın bulunduğunu görüyoruz. Yapı 1916 yılında meydana gelen Osmanlı - Rus savaşında büyük oranda hasar görmüştür. Yıldız Han, tarihi İpek Yolu üzerinde yer almasından dolayı da çok ünlüdür.
Ulu Cami
Muş Gezilecek Yerler listemizin son sırasında Ulu Cami yer almaktadır. Hacı Şeref Camisinin hemen batısında yer alan Ulu Caminin tamamen moloz taştan inşa edildiğini görüyoruz. Kitabesi bulunmadığından ötürü kim tarafından hangi tarihte yapıldığı tam olarak belli değildir. Ancak rivayetlere göre Ulu Caminin bahçesinde türbesi bulunan Şeyh Muhammed Mağribinin bu camiyi 979 yılında yaptırdığı söylenmektedir.
Diktörtgen bir şekilde tasarlanan Ulu Caminin mimari özellikleri XIV. Yüzyılı yansıtmaktadır. Mihrabı oldukça sade olan Ulu Caminin minaresi 1966 yılında meydana gelen depremle yıkılmıştır. Şu an görmüş olduğumuz minarenin 1968 yılında inşa edilen minare olduğunu görüyoruz.