İshak Paşa Sarayı | Nerede ve Nasıl Gidilir? Giriş Ücreti Ne Kadar?

Osmanlı Dönemine ait en önemli mimari yapılar arasında yer alan İshak Paşa Sarayı, taşıdığı özelliklerden dolayı birçok saraydan ayrılmaktadır. Mimari özelliği, yapılışı, farklılıkları tamamen yapıldığı dönemin özelliklerinden dolayıdır. Bölgeye hakim olan Osmanlı, Selçuklu ve Fars etkilerinden etkilenen mimarlar, Barok etkisini de olaya dahil ederek güzel bir yapı ortaya çıkarmışlardır.

Osmanlı Döneminin en görkemli, en
ihtişamlı yapıları arasında yer alan İshak Paşa Sarayı, İshak Paşa tarafından
yaptırılmıştır. Yapım süreci ile ilgili anlatılan günümüzde efsane boyutlarına
kadar yükselmiştir. Selçuklu ile Osmanlı mimarisinin karışımı ile inşa edilen
bu saray, Avrupa'nın önde gelen sanat akımı olan Barok'tan da esintilere
sahiptir. Genel hatları ile bakıldığında yapının Türk kültürü taşıdığını
söyleyebiliriz.

İshak Paşa Sarayı Tarihçesi

Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde
yer alan İshak Paşa Sarayı, Topkapı Sarayından sonra en ünlü saray ve külliye olarak
gösterilmektedir. 1877 - 1878 yıllarında Ruslar tarafından kışla olarak
kullanılan bu yapı çok fazla hor kullanılsa da günümüze kadar ayakta kalmayı
başarmıştır. Osmanlı - Rus savaşı döneminde
Rus askerleri tarafından kışla olarak kullanıldığı dönemde büyük oranda zarar
görmüştür. Rus askerleri, geri çekilirken bilerek ve isteyerek yapıya zarar
vermiştir.

İshak Paşa Sarayının inşası
aslında Çolak Abidin Paşa döneminde başlamıştır. Doğubayazıt sancak beliğine
Çolak Abidin Paşadan sonra Abdulfettah Efendi, Mahmut Paşa ve son olarak İshak Paşa
atanmıştır. Saraya İsmi verilen İshak Paşa, Ağrı bölgesine 18. yüzyılda hakim
olmuştur.

İshak Paşa, vezir olması ile
beraber Çıldır ve Ahıska valiliklerine atanmıştır. İshak Paşa adı ile yaptırılan
sarayın dedikodular ile İstanbul'a yanlış aktarılması İshak paşanın sürgün
edilmesine neden olmuştur. İshak Paşa'nın karşısında olan kişiler, yaptırılan
bu saray ile İshak Paşa'nın Osmanlıya rakip olup kendi adı ile bölgede yeni bir
devlet kuracağını dile getirmişlerdir. Böyle bir durumun olmayacağı bilinse de
İshak Paşa'nın sürgününe engel olunamamıştır.

İshak Paşa Sarayı'nın Tamamlanma Süreci

İshak Paşa Sarayının tam olarak
tamamlanması 99 yılı bulmuştur. Yapının içerisinde Osmanlı, Selçuklu, Fars ve Barok
mimarisinden esintiler görebilmek mümkündür. Teknolojinin olmadığı bir dönemde
inşa edilen saray insan ve hayvan gücü ile tamamlanmıştır. Ağrı Dağından ve
bölgenin etrafından getirtilen taşlarla inşa edilen sarayın duvarlarında Kur’an-ı
Kerimden ayetler yer almaktadır. İshak Paşa Sarayının harem dairesinde yer alan
kitabeye göre bu bölüm hicri 1199 yılında miladi olarak ise 1784 yılında
tamamlanmıştır.

İshak Paşa Sarayının Mimari
Bölümleri

Dış Cephe
İlk ve İkinci Avlu
Selamlık Dairesi
Aşevi
Cami
Harem Odaları
Hamam
Merasim ve Eğlence Salonu
Erzak ve Cephane Odaları
Taçkapılar
Fırın
Türbe
Zindan

Yukarıda yer alan mimari alanlar
toplamda 7,600 metrekarelik bir alan üzerinde yer almaktadır. Saray içerisinde yer
alan bölümlerin birçoğu 3 katlı olacak şekilde tasarlanmıştır.

İshak Paşa Sarayı’nın Yapı Biçimi

Türkiye'de eşi neredeyse olmayan
İshak Paşa Sarayı şato tipi bir yapı biçimine sahiptir. Kabartmalar, zengin
motifler ile süslenmiş olan yapının girişi sanılanın aksine doğu cephede yer
almaktadır.

Sanatsal açıdan oldukça eşsiz ve
değerli eserlere sahip olan İshak Paşa Sarayı, misafirlerine Türk kültürünü
oldukça iyi bir şekilde göstermektedir. Avrupa'nın şato kültürüne benzer bir
yapının ülkemizde olması kültürel değerlerimiz açısından da önemli bir yere
sahip olduğunu göstermektedir.

Rus istilası ve kışla döneminde
en çok zarar gören bölümün cami olduğunu görmekteyiz. Cami bölümü neredeyse
tamamen yıkılan İshak Paşa Sarayı, son zamanlarda gördüğü tadilat ve
restorasyon çalışmaları ile eski görünümüne sahip olacaktır.

İshak Paşa Sarayı’nın Mimarisi

Tek girişi doğu cephesinde olan
İshak Paşa sarayının üç tarafı duvarlarla çevrilidir. İki avlusu bulunan
sarayın toplam kapladığı alan 7,600 metrekaredir. İki adet avlusu bulunan
sarayın avluları içerisinde muhafız koğuşları, çeşme, nöbetçi odaları, taçkapı,
misafir odaları, at ve at arabası alanları, hizmetli odaları, selamlık minaresi,
cami, cemaat yeri ve türbeler yer almaktadır.

İç kısım içerisinde toplamda 5 tane
taçkapı yer almaktadır. İlk avlu içerisinde yer alan taçkapı sarayın tek ana
giriş kapısı olarak kullanılmaktadır. Taçkapının tasarım olarak iç içe geçmiş
iki sivri kemerden oluştuğu görülmektedir.

İshak Paşa Sarayı’nın Saray
Bölümü

Taçkapıdan giriş yapıldığında Türk Saraylarında standart olarak görmeye alışık olduğumuz geleneklerin uygulandığını görüyoruz. İç cephedeki duvarlarda Türk Hat Sanatı örneklerini görmekteyiz. Hat sanatı ile birçok beyit, birçok ayet duvarlara oldukça güzel bir şekilde işlenmiştir. Aynı zamanda Barok sanatının örnekleri olan bitki ve hayvan figürleri de görebilmek mümkündür.

İshak Paşa Sarayının yapımında
sanatsal değerler oldukça ön planda tutulmuştur. Sarayın genel olarak yapımında
4 farklı taş modeli kullanıldığı görülmektedir. Kullanılan taşlar tamamen Ağrı,
Doğubayazıt bölgesine özgü taşlardır. İki kattan oluşan sarayda toplam 360 adet oda
bulunmaktadır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere sarayın kendisine ait zindanları
da bulunmaktadır. Bölgede ağır suçla yargılanan kişilerin cezaları genelde bu
zindan da sonuçlandırılıyordu.

İshak Paşa Sarayın günüme kadar çok
az bir parçasının ulaştığını görüyoruz. Cami bölümü saraydaki en sağlam yapılar
arasında kaldığını söyleyebiliriz. Yukarda caminin yıkıldığını söylesek de
diğer yapılara nazaran yine de sağlam olarak günümüze ulaşmayı başarmıştır.
Ruslar tarafından işgal edildiğinde cami kutsal mekan olmasından dolayı zarar
görmemiştir. Osmanlı sarayları içerisinde en düzgün ısıtma sistemine sahip
sarayın İshak Paşa Sarayı olduğunu söyleyebiliriz.

İshak Paşa Sarayı Hakkında Genel
Bilgiler

Özet olarak bu saray hakkında bir bilgi listesi verecek olursak;

İshak Paşa Sarayının tamamlanması 100 yıl kadar
sürmüştür.
Saray, günümüzde dahi en önemli mimari eserler
arasında yer almaktadır.
Şato tipli eserler kategorisinde Türkiye'nin
sayılı yapıları arasında yer almaktadır.
Bu kadar zarar görmesinin ana nedeni Osmanlı -
Rus savaşında Rus askerleri tarafından işgal edilmesidir.
Türk mimarisinin yanı sıra Osmanlı, Fars,
Selçuklu ve Barok mimarisinden de izler barındırmaktadır.
Saray içerisinde toplam 366 adet oda
bulunmaktadır.

İshak Paşa Sarayı Giriş Ücreti ve
Ziyaret Saatleri

İshak Paşa Sarayı haftanın 7 günü
ziyarete açıktır. Yaz aylarında 08:00 ile 19:00 arasında açık olan saray, kış
aylarında hava şartlarının kötü olduğu günlerde 15:00'a kadar açık kalmaktadır.
Standart girişlerde her ziyaretçi için 7 TL giriş ücreti talep edilmektedir.
Müze Kart sahipleri herhangi bir ücret ödemeden müzeyi gezebilirler.