Diyarbakır Gezilecek Yerler | Diyarbakır’da Gezilecek 20 Yer!

Peygamberler şehri Diyarbakır...
Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde yer alan Diyarbakır, Türkiye'nin en
kalabalık 12. şehri olarak gösteriliyor. 2020 yılında yapılan nüfus sayımına
göre 1,756,353 nüfusu bulunan şehir, her geçen gün büyümeye, göç almaya devam
ediyor. Doğuda Muş ve Batman, Batıda Malatya ve Adıyaman, Güneyde Mardin be
Şanlıurfa Kuzeyde ise Diyarbakır, Elazığ ve Bingöl gibi şehirlere komşuluk yapıyor.

Dicle Nehri sayesinde oldukça
verimli topraklara sahip olan Diyarbakır, tarımın en iyi yapıldığı iller arasında
yer almasına olanak sağlamıştır. 9,000 yıldan fazla yerleşim geçmişi bulunan bu
kentte Mezopotamya uygarlıklarının hemen hemen tamamından izler bulabilmek
mümkündür. Bu yazımız içerisinde Diyarbakır gezilecek yerler hakkında güzel bir
rehber oluşturmaya çalıştık.

Diyarbakır Ulu Camii

Diyarbakır'ın kent simgesi olan
Ulu Cami, Anadolu'da bulunan en eski cami olarak kayıtlara geçmiş durumda. Ulu
Caminin tarihi 639 yılına kadar gidiyor desek birçok kişi şaşıracaktır. Yanlış
duymadığınız, Ulu Caminin bulunduğu yapı 639 yılında Martoma Kilisesi olarak
yapılmıştı. Ancak şehrin Müslüman Araplar tarafından ele geçirilmesi ile
beraber Kilise Ulu Camiye çevrilmiştir. İslamiyet ile hemen hemen aynı yaşa
sahip olan cami bizlere birçok şey anlatıyor.

Dicle Nehri

Su her medeniyet ve toplumda
önemli bir yere sahiptir. Anadolu topraklarına baktığımızda ilk yerleşim
yerlerinin hep su kaynaklarının yanında olduğunu görüyoruz. Elazığ Hazar
gölünden başlayıp Türkiye'de birçok şehrin su kaynağı olan Dicle, Iraktan
çıkarak Basra Körfezine kadar ilerleyip oradan denize dökülüyor. Anadolu için
önemli bir yere sahip olan Dicle nehrini kesin olarak görmenizi isterim.

Tarihi Hasan Paşa Hanı

Diyarbakır gezilecek yerler
listenizin belki de ilk sırasında bulunması gereken bir yer, burası Tarihi
Hasan Paşa Hanı. Ulu Cami'nin hemen doğu yamacında yer alan bu hanın 1572
yılında yaptırıldığı ifade ediliyor. İlk dönemlerde ahır ve otel olarak
kullanılan Hasan Paşa Hanı günümüzde hem yerli hem de yabancı turistlerin
ziyaret ettiği önemli yerlerden birisi. Hana girdiğinizde güzel bir Diyarbakır
kahvaltısı yapabilir ya da Diyarbakır ciğerinin tadına bakabilirsiniz.

Sülüklü Han

1683 yılında yaptırılan Sülüklü
Han, aktif olarak kullanıldığı dönemde oldukça farklı amaçlara hizmet
sunuyordu. Han içerisinde bulunan kuyu içerisinden sülük çıkran hekimler,
çıkardıkları sülükleri tamamen tedavi amacı ile kullanmakta idi. 2010 yılında
ziyarete açılan Sülüklü Han, içerisinde yer alan işletmeler ile misafirlerine
keyifli bir tarihi yolculuk sunuluyor.

Diyarbakır Kervansarayı

Diyarbakır içerisinde oldukça
fazla Kervansaray bulunuyor. Ancak; bunların arasında en popüler ve en çok
ziyaret edilenin Hüsrev Paşa Kervansarayı olduğunu görüyoruz. 1527 yılında inşa
ettirilen kervansarayın oldukça geniş bir alana hakim olduğunu söyleyebiliriz. Yeme
içme hizmetlerinin yanı sıra günümüzde bile kervansaray içerisinde konaklama,
düğün ve nişan gibi eylemler yapılabiliyor.

4 Ayaklı Minare

Akkoyunlu hükümdarı Kasım Bey
tarafından 1500 yılında yaptırtılan 4 Ayaklı Minare, Diyarbakır için oldukça
özel bir yere sahiptir. Minare yapımı sırasında Diyarbakır’ın çeşitli
bölgelerinden getirtilen taşlar kullanılmıştır. 4 Ayaklı minaredeki her minare
İslam içerisindeki 4 mezhebini simgelemektedir. 500 yıldan bu ana koruma
altında olan minare gelecek nesillere de başarılı bir şekilde aktarılacaktır.

Hz. Süleyman Camii

Diyarbakır gezilecek yerler
listesi oluştururken Hz. Süleyman Camiyi listenize eklemeyi sakın unutmayın.
Caminin minaresinde bulunan kitabeye göre cami 1155 yılında yapına başlanıp
1160 yılında tamamlanmıştır. Mimari açıdan birçok güzelliğe sahip olan Hz.
Süleyman Cami, şehrin diğer sembolleri arasında yer alıyor.

Diyarbakır Surları

Sadece Diyarbakır Surlarını
görmek için bile bu şehre birçok kişinin geldiğini biliyor musunuz? Çin
Seddinden sonra dünya üzerindeki en uzun surlar Diyarbakır Surlarıdır. Yapılış
tarihi ile ilgili herhangi bir belge ya da kayıt bulunamamıştır. Ancak sur
taşları üzerinde yapılan karbon testlerinde Diyarbakır Surlarının M.Ö 3,000'li
yıllarda yapıldığını belirtmekteler. 5,700 metre uzunluğa sahip olan surların
12 metre yüksekliği bulunmaktadır. Diyarbakır'a kadar gelip surları görmeden
asla ayrılmayınız.

Çayönü Ören Yeri

Çatalhöyük sonrasında tarihte
insanların oluşturmuş olduğu ilk yerleşim yerlerinden birisi de Çayönü olduğu
biliniyor. M.Ö 10,200 yılında yerleşim merkezi olarak kullanılan bu ören
yerinde 6,000 yıl kadar yaşam sürmüştür. Daha sonrasında terk edilen Çayönü
günümüzde en çok ziyaret edilen yerler arasında yer almaktadır. Sabah 08:00 ile
18:00 arasında dilediğiniz zaman Çayönü'ne gelerek tarihte kurulmuş ilk
yerleşim merkezini ziyaret etme fırsatına sahip olabilirsiniz.

Behram Paşa Konağı

Diyarbakır Anadolu'nun en eski
yerleşim yerlerinden birisidir. Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan
şehir kendisine özgü bir mimari şekle sahip olmuştur. Diyarbakır'ın kendisine
has ev mimarisini görebileceğiniz en iyi yerlerinden birisi de Behram Paşa
Konağıdır. Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan Behram Paşa Konağında Osmanlı
mimarisinin de etkilerini görebilmek mümkündür.

Cahit Sıtkı Tarancı Evi

Türk Edebiyatının sembolleri
arasında yer alan Cahit Sıtkı Tarancı 1910 yılında Diyarbakır'da dünyaya
gelmiştir. Hayatının, çocukluğunun geçtiği ev 1973 yılında müzeleştirilmiştir.
Cahit Sıtkı Tarancı’nın şiirleri günümüzde bile birçok kişi üzerinde derin
etkiler meydana getirmektedir. Şairin şiirlerini ölümsüz kılmak, isminin
ebediyen hatırlanması için yapılan bu müze gerçekten görülmeye değer. 2011
yılında 1 yıllık bakım ve onarım gören müze 2012 yılından bu yana aktif bir
şekilde ziyaret edilebilmekte.

Adres: Cami Kebir, Telgrafhane Sk. No:19, 21300 Sur/Diyarbakır
Ziyaret Saatleri: 08:00 - 17:00
Giriş Ücreti: Giriş Ücretsizdir

On Gözlü Köprü

Diyarbakır şehir sembolleri
arasında yer alan On Gözlü Köprü, Diyarbakır'ın en çok ziyaret edilen yerleri
arasında yer alıyor. Mervaoğulları tarafından 1065 yılında inşa edilen bu
köprünün toplam uzunluğu 175 metredir. 2007 yılına kadar araç trafiğine açık
olan köprü, 2007 yılında yapılan restorasyon çalışmaları sonucunda araç
trafiğine kapatılmıştır. Diyarbakır'a gelen kişilerin en çok görmek istediği
yerler arasında On Gözlü Köprü de yer alıyor.

Surp Giragos Ermeni Kilisesi

Ortodoks Ermenileri tarafından kullanılan
Surp Giragos Ermeni Kilisesi günümüzde hala faal olarak kullanılmaya devam
edilmektedir. Kilisenin tam olarak hangi dönemde inşa edildiği bilinmiyor.
Ancak; Polonyalı gezgin Simeon tarafından hazırlanan Seyahatnamede kilise ilk
kez olarak yazılı kayıtlara geçiriliyor. 1610 yılında ilk kez karşımıza çıkan
kilise 1722 yılında büyük bir restorasyondan geçmiştir. 1729 yılında daha büyük
hale getirilen kilise bugün ki halini alabilmiştir.

Hevsel Bahçeleri

UNESCO Dünya Miras Listesinde ülkemizden 9 adet eser bulunmaktadır. Bunlar arasında yer alan Hevsel Bahçeleri hemen Dicle Nehrinin kıyısında yer almaktadır. 700 hektarlık bir alan üzerine kurulu olan Hevsel Bahçelerinde 30'a yakın medeniyetin izleri bulunmaktadır. Bu bölge ortalama olarak 8,000 yıldır bahçe olarak kullanılıyor. Hem tarım hem kültürel hem de tarihi bir geçmişe sahip.

Keçi Burcu

Diyarbakır Surlarından olan Keçi
Burcu, oldukça büyük bir kaya parçasının üzerinde bulunuyor. Mardin kapısının
hemen doğu kıyısında yer alan Keçi Burcunun 11 kemerden oluştuğunu görüyoruz.
Kim tarafından hangi tarihlerde yapıldığı ise şu an için bilinmiyor.

Gazi Köşkü

Seman Köşkü olarak da
adlandırılan Gazi Köşkü, 15. yüzyılda inşa edilmiştir. Akkoyunlu Mimari
özellikleri ile inşa edilen bu köşkün bizler için ayrı bir önemi bulunuyor.
Çanakkale Savaşı sonrasında 16. Kolordu Komutanı olarak Doğu cephesine
gönderilen Mustafa Kemal Atatürk, Doğu Cephesine giderken Diyarbakır'da bir
süre konaklamıştır. Diyarbakır'da Gazi Köşkünde konaklayan Atatürk, 7 Mart 1917
yılına kadar köşkte kalmaya devam etmiştir. İçi bu bağlamda yenilerek müzeye
dönüştürülmüştür.

Asur Kalesi

Asurlular oldukça uzun bir süre
bu topraklar üzerinde hakimiyet kurdu. Asurlular dönemine inşa edilen bu
kalenin 3 tarafı vadilerle çevrili bir vadi üzerinde kurulu olduğunu görüyoruz.
Bölgeye hakim bir tepe üzerine kurulan Asur Kalesinin muazzam bir seyir
manzarası bulunuyor. Kalenin ön bölümünde çivilerle kazılmış Asur Kralı
figürleri bulunuyor.

Meryem Ana Kilisesi

Tam olarak hangi tarihte
yapıldığı belli olmayan Meryem Ana Kilisesi günümüzde hala ibadet yeri olarak
kullanılmaya devam edilmekte. Diyarbakır Arkeoloji Müdürlüğü tarafından yapılan
incelemelerde müze geçmişinin 3. yüzyıla kadar dayandığı bilinmekte. 18.
yüzyıldır ayakta kalmayı başaran Meryem Ana Kilisesi, tarih boyunca sayısız
bakım ve onarım çalışması görmüştür.

Diyarbakır Arkeoloji Müzesi

İlk olarak 1934 yılında ziyarete
açılan Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, bölgede çıkartılan eserlerin sergilendiği
devasa bir müzedir. Aynı zamanda etnografik eserlerin de yer aldığı müze ara
ara bakım ve onarım çalışmalarından geçmiştir. Müzenin bulunduğu yapının da
görülmeye değer olduğunu göreceksiniz.

Malabadi Köprüsü

Diyarbakır gezi rehberi
konusundaki son önerimiz Malabadi Köprüsü olacaktır. Silvan yakınlarında olan
bu köprünün Batman Çayı üzerinde yer aldığını görüyoruz. Artukluoğlu Beyliği
tarafından 1147 yılında inşa edilen köprü, Dünya üzerinde taş kemerli köprüler
içerisinde en geniş kemer mesafesine sahip köprü olarak gösterilmektedir.
Oldukça fazla ziyaret edilen Malabadi Köprüsünün sosyal medya içerisinde
binlerce fotoğrafı bulunmaktadır.