Ankara Sanat Tiyatrosu | Tarihçesi, Uğur Mumcu ve Ankara Sanat Tiyatrosu, Beğenilen Noktaları, Çevredeki Tiyatrolar ve Ulaşım

Ankara Sanat Tiyatrosu (AST) 6 Aralık 1963 tarihinde Ankara’da kurulmuş özel bir tiyatrodur. Asaf Çiyiltepe ve Çiyiltepe’nin arkadaşları tarafından devrimci – ilerici bir tiyatro olarak kurulmuştur. Asaf Çiyiltepe Galatasaray Lisesi mezunu bir tiyatro sanatçısıdır. 1934 – 1967 yılları arasında yaşamıştır. 1967 yılında Çiyiltepe Ankara Sanat Tiyatrosu’nun genel sanat yönetmeniyken bir doğu turnesi sırasında geçirilen kaza sonucunda vefat etmiştir. Çiyiltepe’nin yerine genel sanat yönetmenliğini Güner Sümer üstlenmiştir. Güner Sümer sonrasında ise bu görevi televizyonlardan da tanıdığımız Rutkay Aziz üstlenmiştir. Rutkay Aziz uzun yıllar boyunca Ankara Sanat Tiyatrosu’nun yönetmeni ve aynı zamanda oyuncusu olmuştur.

Ankara Sanat Tiyatrosu Tarihçesi

1960’lı yıllardan itibaren Ankara Sanat Tiyatrosu, Türkiye tiyatrosunun bir mihenk taşı haline gelmiştir. Bünyesinde; yüzlerce oyuncu, yönetmen, yazar, sahne müzikçisi, tasarımcısı ve teknisyeni yetiştirmiştir. Kendi döneminde kurulmuş olan, faal haldeki tiyatroların çoğunun ilk amacı ticari kaygı iken AST’nin öncelikli amacı ilerici, modern ve yenilikçi bir tiyatronun oluşumunu ve gelişimini sağlamak olmuştur. Ankara Sanat Tiyatrosu; takım oyunculuğuna ve repertuar tiyatrosuna inanmaktadır. Repertuarında daha çok çağdaş dünya klasiklerine yer vermiştir. Çağdaş dünya klasiklerinin öncülerinden Armand Salacrou, Max Frisch, August Strindberg, Brendan Behan ve Samuel Beckett’in tiyatro anlayışını benimsemişlerdir.

Ankara Sanat Tiyatrosu kurulduğu ilk günden beri defalarca kapatılmış, kısıtlanmış ve yasaklanmıştır. 1971 – 72 sezonunda AST çalışanları Bertolt Brecht'in yazdığı, Yılmaz Onay'ın yönettiği “Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti” isimli oyun nedeni ile gözaltına alınmışlardır. 1974 – 75 sezonunda ise Maksim Gorki’nin, yine aynı isimli romanından Bertolt Brecht tarafından oyunlaştırılan “Ana” isimli oyunu; Rutkay Aziz’in rejisi öncülüğünde sahnelenmiş ve AST çalışanları bu gelişme ile Türkiye’ye yeni bir marş kazandırmış olmuştur. Seyirci bu oyundan çıkarken oyunda öğrendiği “ 1 Mayıs Marşı ” nı hep bir ağızdan gür bir sesle söylemiştir. Bu sayede toplumsal bilincin, farkındalığın tiyatro sayesinde öğrenilebileceği de farkına varılmıştır.

Ankara Sanat Tiyatrosu; Eşber Yağmurdereli, Yaşar Kemal, Sabahattin Ali, Yılmaz Güney, Uğur Mumcu, Turgut Özakman, Faruk Erem ve Behrengi gibi ünlü yazarların oyunlarını da sergilemiştir. Özellikle 1973 – 74 sezonunda Ankara Sanat Tiyatrosu kendi tarzını, kendi vizyonu ve sanat anlayışını daha yüksek sesle dile getirmeye başlamıştır. Yaklaşık 45 senedir Geleneksel Amatör Tiyatro kursu ile hem AST’ye hem de Türkiye tiyatrosuna başarılı oyuncular kazandırmaktadır.

Ankara Sanat Tiyatrosu 1963 senesinden beri 170 civarında oyun sahnelemiştir. Türkiye’deki devrimci, ilerici ve modern tiyatronun öncüleri olarak sayılmaktadır. Tüm sanatların anası olan “yaşama sanatı” Ankara Sanat Tiyatrosu’nun kuruluşundan itibaren benimsediği bir yaklaşım olmuştur. Bu sayede de Ankara Sanat Tiyatrosu; hem ülkemizde hem de dünyada yerini sağlamlaştırmıştır.

Ankara Sanat Tiyatrosu; politik tiyatro yapmanın tüm handikaplarına rağmen, yeni dünya düzenin getirdiği apolitik ikiliğe rağmen, sanatı tümüyle içi boş bir eğlence haline getiren tiyatro ticaretine rağmen kendi çizgisinden ve kurallarından sapmayan bir kuruluş olarak yoluna devam ediyor.

Uğur Mumcu ve Ankara Sanat Tiyatrosu

Gazeteci, araştırmacı ve yazar Uğur Mumcu Milliyet Sanat Dergisi’ne 1982’de verdiği bir röportajda Ankara Sanat Tiyatrosu hakkında şunları dile getirmiştir:

• “Türkiye’de en yararlı özel teşebbüs özel tiyatrolardır. Özelin güzeli budur. Özel tiyatrolar bin bir türlü güçlüğün içinde yaşam kavgası vererek bugünlere ulaşabilmişlerdir. Asaf Çiyiltepe ve Güner Sümer ile başlayan, Rutkay Aziz ve AST emekçileriyle sürdürülen sanat anlayışı, toplum sorunlarını AST sahnelerinden düşündürerek, acımasızca eleştirerek ve daha da önemlisi bireye ve topluma sağlıklı çıkış yolları göstererek sergilemiştir.”

Dönemin değerli isimlerinden Uğur Mumcu’nun bu sözleri sayesinde AST’nin yerinin ve görevinin ne kadar büyük olduğunu anlayabiliriz.

Ankara Sanat Tiyatrosu’nda Beğenilen Noktalar

• Ankara’nın tartışmasız en iyi, en kaliteli tiyatrolarının başında gelmektedir.
• Kaliteli yapımların ve usta isimlerin yer aldığı bu tiyatroda asıl gaye ilericiliktir.
• Akustiği ve sahne düzeni oldukça iyidir. Ses her yerden net ve rahatsız edilmeyecek biçimde duyulmaktadır.
• Koltuk düzeni olması gerektiği gibidir. Önde ne kadar uzun boylu biri oturursa otursun sahneyi net bir biçimde görebilmek mümkündür. Sahne eğimi bu konuda gayet başarılıdır.

• Salonda tarihi izleri çok net bir biçimde görebilirsiniz. Salon tasarımı neredeyse hiç değişmemektedir. 10-15 sene önce gittiğiniz Ankara Sanat Tiyatrosu ne ise muhtemelen şimdi de odur. Koltuklar, sahne düzeni vs. hep aynı kalmaktadır. Bu sayede salona nostaljik bir hava hakim olmuştur.
• Sanat değeri oldukça yüksek oyunlar sergilenmektedir. Sadece tiyatro meraklılarının anlayabileceği üslup ve tarzlar kullanılabilmektedir. Bu da izleyicilerin oldukça hoşuna giden, tercih etme sebeplerinden biri olan bir başka detay arasındadır.
• Tamamen özel bir tiyatro olduğundan, asla devlet desteği vs. almadığından düzen eleştirisi, siyasi eleştiriler yapılabilmekte ve muhalif oyunlar sergilenebilmektedir. Bu durum Ankara Sanat Tiyatrosu’nu sanatseverler nezdinde daha değerli kılmaktadır.
• Kafeteryası oldukça başarılıdır. Birbirinden lezzetli atıştırmalıklar ve yemekler sunulabilmektedir. Ya girişte ya da aralarda mutlaka kafeteryada bir şeyler yemenizi tavsiye ederim.
• Konum olarak çok merkezi bir yerde bulunmaktadır. Bu da sanatseverler açısından oldukça büyük bir artıdır.
• Birkaç sezondur sergilenmekte olan "Bir Valize Ne Sığar Ki?” adlı oyunu oldukça ilgi ile karşılanmaktadır. AST’ye gitmeyi düşünüyorsanız mutlaka bu oyunu da seyretmelisiniz.

Çevrede Bulunan Diğer Tiyatrolar

Devlet Tiyatroları Ziraat Sahnesi

Çok büyük ve geniş bir salonu olmasa dahi ferah bir havası vardır. Genelde tek kişilik ya da daha küçük sayıda oyunculardan oluşan oyunlar sergilenir. Konum olarak oldukça merkezi bir yerdedir ve sahneye de adını veren Ziraat Bankası’nın hemen bitişiğinde yer almaktadır. Salon kapasitesi 180 kişiliktir ve genelde oyunlar tam kapasiteye yakın bir şekilde sergilenmektedir. Ankara Sanat Tiyatrosu ile arasında yaklaşık 1 kilometre vardır.

Ankara Yeni Sahne

Ankara’nın en güzel sahnelerinden birine sahiptir. Tasarımı ve tarihi dokusu oldukça dikkat çekicidir. Pek çok tarzda oyunlar sergilenebilmektedir. Tecrübeli ve kaliteli bir oyuncu kadrosu bulunmaktadır. “Tehlikeli Oyunlar” adlı tek kişilik oyunu ile büyük ilgi görmüştür. Ankara Sanat Tiyatrosu ile arasında yaklaşık 200 metre vardır.

Büyük Tiyatro

Ankara’nın en güzel tasarımına sahip tiyatrosu burasıdır desek yanılmış olmayız. 20. yüzyılın Türk mimarisinin başlangıç aşamasındaki örneklerinden birisi burasıdır. Harika dekore edilmiş bir binası vardır. Sakin bir havaya sahiptir ve ışıklandırmalar oldukça dikkat çekicidir. İçeride galeri ve vestiyer hizmeti de mevcuttur. Ankara Sanat Tiyatrosu ile arasında yaklaşık 1,2 kilometre vardır.

Giriş Saatleri ve Günleri

• Oyunlar genellikle Cuma, Cumartesi ve Pazar günleri sahnelenmektedir.
• Oyunlar için etkinlik takvimine göz atınız.

Ulaşım

• Beşevler metrosundan Kızılay istikametine giden metroya bininiz. 4 durak sonra Kızılay durağında ininiz. Ankara Sanat Tiyatrosu buradan yaklaşık 500 m yürüme mesafesi uzaklığında yer almaktadır.
• Kızılay Meydan’dan Atatürk Bulvarı istikametinde düz gidiniz. And İşhanı binasını geçtikten sonra karşıya geçip sola dönününüz. Ankara Sanat Tiyatrosu, Ankara Barosu Eğitim Genel Merkez binasının hemen arka tarafında yer almaktadır.

Harita ve Konum Bilgisi